Odszkodowanie za służbę wojskową w stanie wojennym – kto i na jakich zasadach może je uzyskać?

Odszkodowanie za służbę wojskową w stanie wojennym – kto i na jakich zasadach może je uzyskać?

Stan wojenny, ogłoszony w Polsce 13 grudnia 1981 roku, przyniósł liczne represje wobec obywateli zaangażowanych w działalność „na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”. Wśród tych represji znajdowały się również powołania do przymusowej służby wojskowej, która miała na celu izolowanie osób postrzeganych jako zagrożenie dla ówczesnej władzy. W odpowiedzi na te wydarzenia powstała ustawa z dnia 23 lutego 1991 roku, nazywana Ustawą Lutową. Jednym z jej elementów jest możliwość uzyskania rekompensaty w postaci odszkodowania i zadośćuczynienia za szkody i krzywdy wynikłe z przymusowej służby wojskowej w okresie stanu wojennego.

W artykule wyjaśnimy, kto i na jakich zasadach może ubiegać się o te świadczenia, oraz jakie procedury obowiązują w tej sprawie.

Czym jest rekompensata za służbę wojskową w stanie wojennym?

Rekompensata za służbę wojskową w stanie wojennym jest formą odszkodowania i zadośćuczynienia przewidzianą dla osób, które w okresie od 1 listopada 1982 r. do 28 lutego 1983 r. pełniły przymusową służbę wojskową na skutek swojej działalności „na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”. Ustawa określa jasno, że przysługuje ona osobom, które były powołane do służby z przyczyn politycznych, a nie w ramach standardowego poboru wojskowego.

Odszkodowanie to, podobnie jak inne formy rekompensaty wynikające z Ustawy Lutowej, ma na celu zrekompensowanie szkód i krzywd wyrządzonych w wyniku decyzji władz PRL.

Kto może ubiegać się o odszkodowanie?

Odszkodowanie za służbę wojskową w stanie wojennym przysługuje osobom, które:

  1. Pełniły służbę wojskową w okresie od 1 listopada 1982 roku do 28 lutego 1983 roku – Jest to ściśle określony czas, w którym przymusowe powołania do wojska były wykorzystywane jako narzędzie represji wobec osób związanych z działalnością polityczną.
  2. Zostały powołane do służby za działalność „na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego” lub umieszczone z tego powodu w Wojskowym Ośrodku Internowania – Kluczowym elementem jest wykazanie związku między powołaniem a prowadzoną działalnością.
  3. Stwierdzono nieważność orzeczenia w ich sprawie lub zostały objęte decyzją internowania – Osoby takie mogą również ubiegać się o odszkodowanie na podstawie innych zapisów Ustawy Lutowej.

Procedura ubiegania się o odszkodowanie

Aby uzyskać odszkodowanie za służbę wojskową w stanie wojennym, należy przejść przez kilka kroków formalnych:

  1. Stwierdzenie nieważności orzeczenia lub decyzji
    Pierwszym etapem jest formalne uznanie przez sąd, że orzeczenie dotyczące represji było nieważne. Może to być wyrok skazujący na pozbawienie wolności lub inne decyzje organów represyjnych.
  2. Złożenie wniosku do sądu
    Osoba uprawniona musi złożyć odpowiedni wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie do sądu okręgowego lub wojskowego sądu okręgowego. Wniosek powinien zawierać uzasadnienie oraz dokumentację potwierdzającą represje i związek z przymusową służbą wojskową.
  3. Termin składania wniosków
    Wniosek o przyznanie dodatku należy zgłosić w terminie 10 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nieważności orzeczenia. Przekroczenie tego terminu może skutkować odmową przyznania rekompensaty.
  4. Decyzja sądu
    Sąd rozpatruje wniosek na posiedzeniu, opierając się na aktach sprawy oraz dowodach przedstawionych przez osobę represjonowaną. W razie potrzeby sąd przeprowadza dodatkowe postępowanie dowodowe.

Na czym polega rekompensata?

Rekompensata za służbę wojskową w stanie wojennym obejmuje dwa główne elementy:

  1. Odszkodowanie za poniesioną szkodę
    Ma ono zrekompensować straty materialne, jakie osoba represjonowana poniosła w wyniku przymusowej służby wojskowej. Może to obejmować utracone dochody czy inne wymierne szkody.
  2. Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
    Zadośćuczynienie ma charakter niematerialny i jest przyznawane za cierpienie psychiczne, fizyczne oraz ograniczenie wolności, jakie wynikły z powołania do służby wojskowej.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Do wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie za służbę wojskową w stanie wojennym należy dołączyć:

  • Dokumenty potwierdzające pełnienie służby wojskowej w czasie od 1 listopada 1982 r. do 28 lutego 1983 r., np. książeczkę wojskową.
  • Postanowienie sądu o stwierdzeniu nieważności orzeczenia lub decyzji represyjnej.
  • Oświadczenia świadków lub inne dowody potwierdzające związek służby wojskowej z działalnością “na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego”.

Podsumowanie

Odszkodowanie i zadośćuczynienie za służbę wojskową w stanie wojennym to forma rekompensaty za krzywdy wyrządzone przez system represyjny PRL. Przysługuje on osobom, które zostały przymusowo powołane do wojska za swoją działalność polityczną. Aby go uzyskać, konieczne jest stwierdzenie nieważności decyzji represyjnych oraz złożenie odpowiedniego wniosku do sądu.

Proces ten, choć wymaga spełnienia wielu formalności, jest szansą na uzyskanie rekompensaty za doznane krzywdy. Ustawa Lutowa zapewnia jasne ramy prawne, dzięki którym osoby dotknięte represjami mogą dochodzić swoich praw i zadośćuczynienia za cierpienia związane z przymusową służbą wojskową.

 

Leave a reply

Kontynuując przeglądanie strony, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookies. więcej informacji

Aby zapewnić Tobie najwyższy poziom realizacji usługi, opcje ciasteczek na tej stronie są ustawione na "zezwalaj na pliki cookies". Kontynuując przeglądanie strony bez zmiany ustawień lub klikając przycisk "Akceptuję" zgadzasz się na ich wykorzystanie.

Zamknij